
08 Aug Series Giải Mã Chart: Volume + OBV – La Bàn Định Hướng Dòng Tiền Thông Minh
Chào mừng quay lại với loạt bài Giải mã Chart – nơi chúng ta cùng khám phá những công cụ giúp bạn từ “người mới tập chơi” nâng tầm thành “dân chuyên”.
Ở những số trước, chúng ta đã cùng đi qua:
- SMA và EMA xác định xu hướng
- MACD phát hiện chuyển động động lượng
- RSI bắt điểm quá mua/quá bán
- Dải Bollinger đo lường biến động & biên độ giá
- Chỉ báo Stochastic canh thời điểm đảo chiều
- VWAP xác định giá hợp lý
Hôm nay, chúng ta sẽ khám phá Volume (Khối lượng) và OBV (On-Balance Volume). Khi kết hợp cùng nhau, hai chỉ số này sẽ tiết lộ dòng tiền của các tổ chức đang chảy vào đâu trước khi đám đông nhận ra.
OBV là gì?
OBV (On-Balance Volume) là một chỉ báo tích lũy được Joe Granville tạo ra vào những năm 1960. Nguyên tắc hoạt động rất đơn giản: khối lượng luôn đi trước giá. Nơi dòng tiền thông minh di chuyển trước, và giá đi theo sau.
Phép tính này rất đơn giản:
- Giá đóng cửa hôm nay > hôm qua: Phe mua thắng. Cộng volume vào OBV.
- Giá đóng cửa hôm nay< hôm qua: Phe bán thắng. Trừ volume khỏi OBV.
- Giá đóng cửa không đổi: Hòa. OBV vẫn giữ nguyên
Kết quả thế nào? Là một “cảm biến” theo dõi áp lực mua/bán theo thời gian.
Lưu ý rằng OBV chỉ phản ứng với giá đóng cửa. Không bị ảnh hưởng bởi biến động trong ngày. Dù giữa phiên giá có lao dốc, nhưng nếu đóng cửa cao hơn ngày trước, OBV vẫn tăng. Nghĩa là phe mua vẫn nắm quyền kiểm soát.
Cách đọc Volume + OBV:
Volume cho biết mức độ mạnh mẽ của biến động hiện tại.
OBV cho biết phe mua hay bán đang tích lũy sức mạnh theo thời gian.
Kết hợp cả hai, chúng ta sẽ có được bức tranh toàn cảnh, cả ngắn hạn và dài hạn.
1. Xu hướng tăng được xác nhận: OBV tăng + Volume cao + Giá tăng
Tất cả đều đồng thuận: Dòng tiền tổ chức đang tích lũy (OBV tăng), thị trường tham gia mạnh mẽ (Volume cao) và giá đang tăng lên. Đây thường là những xu hướng đáng tin cậy nhất. Cả động lượng thị trường và dòng tiền thông minh đều ủng hộ đà tăng này.
2. Giai đoạn tích lũy: OBV tăng + Volume thấp + Giá đi ngang
Giai đoạn tích lũy của dòng tiền thông minh. Các tổ chức đang âm thầm xây dựng vị thế mà không làm giá biến động mạnh. Giai đoạn này thường xảy ra trước các đợt bứt phá lớn khi các nhà đầu tư nhỏ cuối cùng cũng nhận ra. Hãy chú ý đến sự gia tăng đột biến về khối lượng hoặc đột phá giá để xác nhận động thái.
Giai đoạn phân phối: OBV giảm + Volume cao + Giá giảm
Quá trình phân phối đang diễn ra. Dòng tiền thông minh đã bắt đầu bán ra (OBV giảm) và bây giờ làn sóng bán tháo hoảng loạn (Volume tăng). Những biến động này thường còn có thể kéo dài do áp lực bán đã tích tụ. Nếu bạn đang nắm giữ vị thế mua, hãy xem xét lại nhanh chóng.
4. Phân kỳ (Divergence) các tín hiệu mạnh nhất xảy ra khi OBV và giá không đồng nhất:
- Phân kỳ tăng giá (Bullish Divergence): Giá có vẻ yếu hoặc đình trệ, nhưng OBV âm thầm tăng lên. Đó là dấu hiệu các nhà đầu tư lớn đang mua vào. Đây có thể là tiền đề cho một đợt bứt phá sắp tới.
- Phân kỳ giảm giá (Bearish Divergence): Giá tiếp tục leo thang, nhưng OBV lại đang giảm xuống. Điều này có nghĩa là nhu cầu mua đang suy yếu dần. Dòng tiền thông minh có thể đang rút lui sớm.
Xác nhận bứt phá: OBV tăng + Volume nhảy vọt + Giá vượt kháng cự
Đây là tình huống lý tưởng: Các tổ chức đã tích lũy từ trước, nhà đầu tư nhỏ tràn vào thị trường, và đợt bứt phá diễn ra với sự tin tưởng chắc chắn. Đây thường là tín hiệu xanh. Hãy đảm bảo rằng bạn không gia nhập quá muộn.
Ví dụ thực tế: Phân tích BTC/USDT
- Giá: 119.100 đô la
- OBV: Bằng phẳng ở mức 15.302K
- Âm lượng: Thấp và ổn định
BTC đang tích lũy dưới mức $120K sau đợt tăng giá mạnh mẽ, tuy nhiên OBV không còn tiếp tục tăng nữa. Đường OBV đã đi ngang, điều này cho thấy mặc dù không có hoạt động bán tháo quyết liệt, nhưng cũng không có sự tích lũy mạnh mẽ kéo dài. Sự tạm ngừng này của OBV cho thấy dòng tiền thông minh đang chờ đợi, họ không bán ra nhưng cũng chưa mua vào tích cực. Volume vẫn ở mức thấp, vì vậy bất kỳ đợt bứt phá nào từ thời điểm hiện tại sẽ cần một lực đẩy mới thực sự mạnh mẽ để duy trì.
Hiện tại chưa có dấu hiệu phân kỳ rõ ràng, nhưng thị trường đang trong tình trạng đứng yên. Hãy theo dõi sát sao OBV: nếu nó bắt đầu tăng trở lại trong những phiên xanh, đó có thể là tín hiệu sớm cho thấy phe mua (bulls) đang quay lại.
Khối lượng + OBV + Các chỉ báo khác:
Bộ công cụ Volume + OBV sẽ phát huy hiệu quả hơn khi được sử dụng kết hợp với các công cụ bạn đã biết:
- Volume + OBV + VWAP: Khi OBV đang tăng và giá tiến gần mức VWAP từ phía dưới với volume cao, điều này thường báo hiệu sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư tổ chức tại mức giá công bằng. Khả năng bật có thể xảy ra.
- Volume + OBV + RSI: OBV tăng trong khi RSI đang ở vùng quá bán (oversold) thường đánh dấu những đáy quan trọng. Dòng tiền thông minh đang mua vào trong khi tâm lý thị trường bi quan. Đây có thể là điểm chuyển mình.
- Volume + OBV + MACD: Nếu OBV đang tăng và MACD cắt lên tín hiệu mua (bullish), điều này củng cố khả năng giá sẽ tăng. Ngược lại, nếu OBV đang giảm và MACD cắt xuống tín hiệu bán (bearish), thì tín hiệu bán ra trở nên mạnh mẽ hơn.
- Volume + OBV + Dải Bollinger: Dải Bollinger thể hiện các mức giá cực đoan. OBV có thể cho bạn biết liệu những mức giá này có được hỗ trợ bởi áp lực thực sự hay không.
Nếu giá chạm vào dải dưới nhưng OBV lại đang tăng, đây có thể là giai đoạn tích lũy âm thầm trong khi giá điều chỉnh. Khả năng phục hồi có thể đang hình thành. Nếu giá chạm vào dải trên nhưng OBV lại đang giảm, điều này có thể báo hiệu quá trình phân phối đang diễn ra trong bối cảnh thị trường hưng phấn. Một đợt điều chỉnh có thể sẽ theo sau.
Nâng cao: OBV + Volume + VWAP– Bộ Ba Xác Nhận
- Giá: 119.100 đô la
- VWAP: 118.737
- OBV: Bằng phẳng ở mức 15.302K
- Âm lượng: Thấp và ổn định
Biểu đồ này cho chúng ta biết những gì:
- Giá đang cao hơn mức VWAP một chút, điều này cho thấy BTC đang giao dịch ngay trên mức giá công bằng dựa trên volume gần đây. Đây là tín hiệu trung lập đến tích cực nhẹ, nhưng bản thân nó chưa phải là tín hiệu mạnh.
- OBV đã đi ngang sau một đợt tăng tốt, cho thấy áp lực mua tích lũy đã tạm ngừng. Dòng tiền thông minh có thể đang nghỉ ngơi; họ không bán, nhưng cũng chưa mua tích cực.
- Volume vẫn ở mức thấp, vì vậy mặc dù không có tình trạng bán tháo, nhưng cũng chưa có sự tham gia mạnh mẽ từ bất kỳ bên nào.
Kết luận: Đây là một vùng trung lập. Giá đang ổn định ngay trên VWAP, nhưng OBV và volume chưa xác nhận một đợt bứt phá nào. Nếu OBV bắt đầu tăng trở lại kèm theo một đợt bùng nổ volume, đó có thể là tín hiệu xanh cho bạn. Trước đó, hãy kiên nhẫn chờ đợi.
Mẹo chuyên nghiệp cho Volume + OBV:
1. Sử dụng nhiều khung thời gian
- OBV hàng ngày: Hiển thị dòng chảy thể chế dài hạn
- OBV 4 giờ: Tốt cho các thiết lập giao dịch lướt sóng
- OBV 1 giờ: Giúp xác định thời điểm vào lệnh chính xác hơn.
2. Theo dõi sự thay đổi xu hướng, không chỉ giá trị OBV
Đừng chỉ tập trung vào việc OBV dương hay âm. Hãy quan sát sự thay đổi trong xu hướng. Việc OBV bắt đầu tăng sau một giai đoạn giảm dài thường có ý nghĩa hơn so với OBV đi ngang trong nhiều tuần.
3. Chất lượng khối lượng quan trọng
Không phải mọi volume đều có giá trị như nhau. Hoạt động giao dịch trong phiên London/New York thường phản ánh sự tham gia của các tổ chức, trong khi volume cuối tuần hoặc đầu phiên Châu Á có thể chỉ là nhiễu.
4. Kết hợp với các mức giá chính
OBV hoạt động hiệu quả nhất khi giá cũng đang ở gần vùng hỗ trợ hoặc kháng cự. Nếu OBV đang tăng và giá đang tiến gần vùng kháng cự, khả năng bứt phá có thể xảy ra. Nếu OBV đang giảm và giá đang gần vùng hỗ trợ, giá có thể tiếp tục giảm xuống.
5. Kiên nhẫn với các tín hiệu phân kỳ
Các tín hiệu phân kỳ giữa giá và OBV có thể kéo dài hàng ngày hoặc hàng tuần. Việc OBV tăng trong khi giá đi ngang (hoặc giảm) không có nghĩa là bứt phá sẽ xảy ra ngay trong ngày hôm nay hay ngày mai. Các nhà đầu tư lớn thường xây dựng vị thế của họ một cách chậm rãi và âm thầm. Có thể mất một thời gian để giá bắt kịp.
6. Hiểu rõ giới hạn của OBV
Thị trường đi ngang kiểu răng cưa (Choppy markets): OBV có thể đưa ra các tín hiệu mâu thuẫn trong thời gian dài khi dòng tiền chảy qua lại mà không có xu hướng rõ ràng. Sự kiện tin tức (News events): Những biến động lớn có thể làm méo mó các chỉ số OBV do các mức giá gap. Không bao giờ sử dụng đơn lẻ: Luôn kết hợp OBV với các chỉ báo khác và phân tích hành động giá để xác nhận tín hiệu.
Thử ngay trên Bitfinex:
- Đăng nhập vào Bitfinex
- Chọn bất kỳ cặp giao dịch chính nào (BTC/USD, ETH/USD hoạt động tốt)
- Thêm biểu đồ khối lượng ở phía dưới
- Thêm OBV từ menu chỉ báo
- Hãy tìm các mẫu chúng ta đã thảo luận
- Thực hành phát hiện sự phân kỳ giữa giá và OBV
Phần tiếp theo trong Chuỗi bài giải mã biểu đồ: ATR (Phạm vi trung bình thực): Cách đo lường độ biến động thị trường và xác định quy mô vị thế như một nhà giao dịch chuyên nghiệp.
Bitfinex. Sàn giao dịch Bitcoin đời đầu.